هرگونه تغییر در طرح مصوب "طراحی شهری، بهسازی و تجدید حیات محله تاریخی شهرها " مشمول مغایرت اساسی است.
وصدور مجوزهای تخریب، مرمت، نوسازی و پایان کار، منوط به اخذ مجوز ـ استعلام ـ از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.
وفق بند 3 -ـ2 مصوبه مورخ 1394/6/30 شورای عالی شهرسازی و معماری، موضوع دستورالعمل نحوه تعیین آستانه‌های مغایرت اساسی طرحهای توسعه و عمران شهری، "هر گونه تغییرات در نقش و عملکرد و عرض شبکه معابر و بازگشایی معبر جدید و یا حذف معابر موجود در بافتهای تاریخی مغایرت اساسی است." و مستلزم طی فرایند قانونی مربوط به مغایرت‌های اساسی می‌باشد.
شماره۳۱۴/۳۱۱۸۲ ۱۳۹۸/۴/۱۸ حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر حسن روحانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم(۱۲۳) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی ـ فرهنگی که با عنوان طرح یک فوریتی حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی ـ فرهنگی و توانمندسازی مالکان و بهره برداران بناهای تاریخی ـ فرهنگی به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده بود، با تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ۱۳۹۸/۴/۲ و تأیید شورای محترم نگهبان، به پیوست ابلاغ می شود. رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی شماره۴۶۳۴۲ ۱۳۹۸/۴/۱۹ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیوست «قانون حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی ـ فرهنگی» که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ دوم تیرماه یکهزار و سیصد و نود و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۹۸/۴/۱۲ به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره ۳۱۴/۳۱۱۸۲ مورخ ۱۳۹۸/۴/۱۸ مجلس شورای اسلامی واصل گردیده، جهت اجرا ابلاغ می گردد. رئیس جمهور ـ حسن روحانی قانون حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی ـ فرهنگی ماده۱ـ اصطلاحات به کاررفته در این قانون دارای معانی مشروح ذیل است: الف ـ حفاظت: به معنای کلیه فعالیت های پسینی و پیشینی در خصوص پاسداری از ارزشهای مادی است همچون بناهای تاریخی ب ـ مرمت: عملیات تخصصی و همه جانبه (کمی و کیفی) است که هدف آن حفظ، بیان و آشکار کردن ارزشهای تاریخی، فرهنگی و زیبایی شناختی یک اثر با لحاظ اصالت و یکپارچگی آن است و مراحل گوناگونی اعم از تداوم، تثبیت و استحکام بخشی تا بازگردانی وضعیت موجود به وضعیت اصیل و پایدار را شامل می شود. پ ـ احیاء: فرآیندی هدفمند از مجموعه اقدامات را شامل می شود که به منظور حفاظت و ارتقای کیفی با حفظ اصالت و یکپارچگی در بافتهای تاریخی ـ فرهنگی انجام می شود. ت ـ صیانت: به معنای کلیه فعالیت های پسینی و پیشینی در خصوص پاسداری از ارزشهای معنوی است همچون ارزشهای بناهای معنوی که مربوط به تاریخ و فرهنگ یک کشور باشد. ث ـ حریم بنا: نواحی اطراف یک اثر فرهنگی، تاریخی، طبیعی ملی یا جهانی که همراه با ضوابط و مقررات قانونی با هدف محافظت مؤثر از آن اثر و حمایت های قانونی به عنوان لایه های حفاظتی (منظری، ساختاری، عملکردی) برروی نقشه، مشخص می شود. ج ـ محدوده بافت: محدوده یک منطقه تاریخی و فرهنگی ثبت شده که همراه با ضوابط و مقررات قانونی با هدف محافظت مؤثر از آثار فرهنگی، تاریخی، طبیعی ملی یا جهانی موجود در آن منطقه و حمایت های قانونی به عنوان لایه های حفاظتی (منظری، ساختاری، عملکردی) بر روی نقشه، مشخص می شود. چ ـ کاربری متناسب: حفظ و ارتقای هویت و ارزشهای اثر با بهره گیری از ظرفیت ها و مزیتهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی و همچنین اجتماعی ـ اقتصادی آن برای پاسخگویی به نیازهای معاصر وفق ضوابط و مقررات و قوانین ناظر به موضوع. ح ـ طرح ویژه حفاظت و احیای بافتهای تاریخی ـ فرهنگی: طرحی است که با توجه به ویژگی، ظرفیت و مزیت تاریخی، فرهنگی و طبیعی بافت تاریخی ـ فرهنگی شهر و روستا با هماهنگی و همکاری نزدیک کلیه دست اندرکاران و ذی نفعان در مقیاس کل تا جزء به همراه طرح مدیریتی مربوطه ارائه شده و تکالیف همه دست اندرکاران در آن روشن باشد. در این طرح علاوه بر تنظیم روابط این بخش از شهر و روستا با سایر تقسیمات شهری و روستایی، زمینه های توسعه هماهنگ شهری و روستایی مد نظر قرار می گیرد. خ ـ حمایت: بستر سازی مناسب برای توانمند سازی مالکان و بهره برداران و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان بافتهای تاریخی ـ فرهنگی د ـ سازمان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ماده۲ـ به منظور حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی ـ فرهنگی، سازمان مکلف است: الف ـ با همکاری وزارتخانه های راه و شهرسازی، کشور و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از تصویب این قانون نسبت به تهیه چهارچوب طرحهای ویژه حفاظت و احیای بافتهای تاریخی ـ فرهنگی (از جمله تعیین حریمها) با رویکرد صیانت از ارزشهای تاریخی ـ فرهنگی و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان این محدوده ها با رعایت حقوق مالکانه و در چهارچوب قوانین و مقررات ذی ربط اقدام کند. ب ـ ظرف مدت یک سال پس از تصویب این قانون، دستورالعمل های مورد نیاز برای مدیریت بهره برداری، نگهداری و پشتیبانی بناها، اماکن و بافتهای تاریخی ـ فرهنگی با اولویت واگذاری فعالیت ها به بخش غیردولتی را تهیه و ابلاغ کند. ماده۳ـ وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مکلفند با همکاری سازمان و شهرداری ها در مدت پنج سال پس از تصویب این قانون نسبت به تهیه، تصویب و اجرای طرحهای ویژه حفاظت و احیای محدوده بافتهای تاریخی ـ فرهنگی حسب مورد از طریق شورای عالی شهرسازی و معماری یا کمیسیون های ماده (۵) قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری مصوب ۱۳۵۱/۱۲/۲۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن اقدام کنند. تبصره ـ رعایت حقوق مالکانه مردم و سایر حقوق قانونی و شرعی در اجرای مواد (۲) و (۳) این قانون الزامی است. ماده۴ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است با استفاده از امکانات موجود نسبت به آموزش و تربیت استادکاران و کاردان های تجربی در زمینه های حفاظت و احیای بناها و اماکن تاریخی ـ فرهنگی اقدام کند. تبصره ـ سازمان موظف است سازوکار طراحی و اجرای فعالیت های مرتبط را به گونه ای برنامه ریزی، تنظیم و تدوین کند که استفاده از نیروهای موضوع این ماده در اولویت قرار گیرد. ماده۵ ـ وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و آموزش و پرورش مکلفند با مشارکت سازمان، سرفصل، محتوای دروس و شیوه آموزش رشته های مرتبط با حفاظت و احیای بناها و بافتهای تاریخی ـ فرهنگی با رویکرد مهارت آموزی در این تخصص ها را اصلاح و یا تکمیل کنند. ماده۶ ـ سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است با همکاری سازمان، وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ظرف مدت یک سال پس از تصویب این قانون نسبت به تهیه نظام فنی و اجرائی اختصاصی مربوط به بناها و بافتهای تاریخی ـ فرهنگی اقدام کرده و به تصویب هیأت وزیران برساند. ماده۷ـ بانکها و مؤسسات اعتباری مکلفند اسناد مالکیت مربوط به بناهای ثبت شده در فهرست آثار ملی را که مالکیت آنها قابل انتقال باشد به عنوان وثیقه أخذ تسهیلات مرمت و احیاء بپذیرند. ماده۸ ـ در مواردی که حریم بناها و محدوده بافتهای تاریخی ـ فرهنگی موضوع این قانون در بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری موضوع «قانون حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری» مصوب۱۳۸۹/۱۰/۱۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن قرار داشته باشد، به نسبت سهم مساحت این بناها و بافتها از کل مساحت بافتهای فرسوده، اعتبارات، تسهیلات و امتیازات موضوع قانون مذکور با رعایت ضوابط حفاظت از بافتهای تاریخی ـ فرهنگی به حریم بناها و محدوده بافتهای تاریخی ـ فرهنگی نیز اختصاص می یابد. تبصره ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از طریق بانکهای عامل موظف است به نسبت مذکور در این ماده تسهیلات بانکی موضوع ماده (۱۵) «قانون حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری» را به امر احیاء و حفاظت بناها و بافتهای تاریخی ـ فرهنگی اختصاص دهد. ماده۹ـ کلیه دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۷/۸ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن، مکلفند برنامه های خود در ارتباط با رفع نیازهای موجود در حوزه های خدماتی، تجهیزاتی و نیز زیرساختهای مورد نیاز برای ارتقای کیفیت زندگی در بافتهای تاریخی ـ فرهنگی هر شهر/ روستا را ظرف مدت شش ماه پس از تصویب شورای برنامه ریزی و توسعه استان به مورد اجراء گذارند. اجرای برنامه فوق باید به گونه ای باشد که بر اساس بودجه سنواتی حداکثر ظرف مدت ده سال از تصویب این قانون سطح خدمات و تأمین زیرساخت های موردنیاز این محدوده ها از سطح میانگین شهر/ روستای ذی ربط پایین تر نباشد. تبصره ـ شورای برنامه ریزی و توسعه هر استان موظفند به نسبت اعتبارات اختصاص یافته به بافتهای تاریخی ـ فرهنگی هر شهر/ روستا موضوع ماده (۸) این قانون، اعتبارات مورد نیاز را برای ساخت و تجهیز فضاها و ساختمان های عمومی و خدماتی در محدوده مصوب بافتهای تاریخی ـ فرهنگی آن شهر/ روستا، از محل اعتبار توزیعی در سهم دستگاه ذی ربط با اولویت تأمین کنند. ماده۱۰ـ در رسیدگی به تخلفات ساختمانی املاک واقع در حریم آثار و محدوده بافتهای تاریخی ـ فرهنگی، کمیسیون های موضوع مواد (۹۹) و (۱۰۰) قانون شهرداری ها، مکلفند منحصراً قلع و قمع مستحدثات بدون پروانه و یا مازاد بر پروانه ساختمانی صادر شده را در صدور رأی لحاظ کنند. ماده۱۱ـ دولت مکلف است از طریق نهادهای ذی ربط در تعیین مقررات مربوط به طرحهای توسعه و عمران، تدابیر و اقدامات جبران محدودیت های اعمال شده از قبیل تراکم در خصوص املاک واقع در محدوده بافتهای تاریخی ـ فرهنگی موضوع این قانون را پیش بینی کند. ماده۱۲ـ هر گونه مرمت، احیاء، تعمیرات اساسی و بهره برداری از املاک تاریخی ـ فرهنگی ثبت شده و یا املاک واجد ارزشهای تاریخی ـ فرهنگی موضوع این قانون در صورت استقرار فعالیت های مطابق با ضوابط میراث فرهنگی، از هزینه های مربوط به تغییر کاربری، مرمت و بازسازی معاف می باشند. ماده۱۳ـ دستگاههای اجرائی و نهادها مکلفند هزینه های مربوط به پژوهش، حفاظت و مرمت آثار منقول و غیر منقول ثبت شده در فهرست آثار ملی و آثار واجد ارزش تاریخی ـ فرهنگی و فهرست های ذی ربط مربوط به آثار در اختیار و یا در حیطه موضوع تخصصی همان دستگاه را از محل اعتبارات خود تأمین کنند. این اعتبارات در چهارچوب ضوابط قانونی سازمان هزینه می شود. ماده۱۴ـ شهرداری ها و شورای اسلامی شهرهای دارای بافت تاریخی ـ فرهنگی مصوب، مکلفند در تخصیص بودجه عمرانی سالانه شهر، بافتهای مذکور را در اولویت قرار دهند. ماده۱۵ـ سازمان مکلف است ظرف مدت دوسال از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون با بررسی و پایشهای مقتضی، بناهای واجد ارزش برای ثبت در فهرست آثار ملی و فهرست های ذی ربط را رسماً اعلام کرده و در اختیار عموم قرار دهد. ماده۱۶ـ سازمان اداری و استخدامی کشور مکلف است با همکاری وزارت کشور و سازمان تدابیر و اقدامات لازم جهت ایجاد ساختار مناسب اداری را در شهرداری های شهرهای دارای بافت تاریخی ـ فرهنگی مصوب انجام دهد. ماده۱۷ـ دولت مکلف است تدابیر و اقدامات لازم برای بیمه بناهای تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی و فهرست های ذی ربط را انجام دهد. قانون فوق مشتمل بر هفده ماده و چهار تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ دوم تیر ماه یکهزار و سیصد و نود و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۳۹۸/۴/۱۲ به تأیید شورای نگهبان رسید. رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
تاریخچه خانه کرباسی ها ( قاضی ملاعلی )
نام های آران و کاسان ؛ منتسب به قوم کاس ازتیره خزر که در سرزمین کشور آذربایجان فعلی(آران )و ناحیه قفقاز و بین دریای مازندران (کاسپین )و دریای سیاه سکونت داشتند که حدود 2500 سال قبل به داخل فلات ایران کوچ کردند و که بیابانهای فعلی دارای پوشش های گیاهی و جنگل بوده است که از شکارگاههای پادشاهان و حکام منطقه بوده است و نقل است که شکار بهرام گور ویا شاه عباس در مسافرت خود در جنگلهای مرنجاب اهو شکار کرده اند.ولی از زمان صفویه بعلت برداشت بی رویه چوب و هیزم برای ساخت آجر ها و کاشی های مسجد های شاه عباسی و لطف اله و سی وسه پل و عالی قاپو و چهل ستون و.... ونیز ابنیه در روستاها و شهرهای دیگر اطراف کویرفعلی با تخریب محیط زیست بدین جهت بیابان ها پدید آمدند . قصبات و شهرهای کویر قلعه گونه بوده که دروازه هایی داشته که توسط خان و یا ارباب دشت ها و قنوات و مردم محله اداره می شده است .از دروازه های مهم شهر که دروازه قاضی شهر بوده است که که کاروان های تجاری و زیارتی و نظامی حتما برای ورود به شهر و خروج از این دروازه مجاز بوده است و دروازه به درب معروف بودند که هر حصار و ارگ و قلعه ای دارای آب قناتی و دشت و مسجد و گورستان بوده است. و کاروان ها از شهرهای که عبور می کردند تعدادی کبوتر(کفتر) از طرف قاضی های سایر شهرها تقدیم قاضی آن شهر می کردند و کفتر هایی نیز برای قضات شهرهای دیگر همراه می بردند که برج هایی دراین خانه بود که محل نگهداری کفتر های نامه رسان سایر شهرها و همچنین پرورش کفتر جلد اینجا بود که کار نامه رسانی را انجام می دادند و اگر اتفاقی برای کاروان می افتاد کفتری برای قاضی اعزام می کردند مثل اگر فردی از کاروان فوت کرده بود قاضی خبردارشده وسهم خانه و مال را برای وراث تقسیم می کرد .و اگر اموال کاروان سرقت شده بود با کفتر های نامه رسان به اطلاع , قاضی سایر شهرها مسیر کاروان می رساند که اموال توسط پلیس قضایی (محتسب) پیدا شده و فروخته شده و اموال و یا پول آن با کاروان بعدی به صاحبانش داده می شد و سارقین هم اعدام و سرشان در دروازه قاضی برای عبرت بر دار مجازات افراشته می شدند .
دشت و قنوات آران بنام محله ها و در دست خانها و اربابان محله ها اداره می شد . آب و کشت و ذخیره غلات و در کل امنیت و سلامتی مردم در دست آنها بود لذا در مهرماه هرسال با توجه به سرشماری افراد و دام ها ذخیره غذایی برای یک سال تهیه و ذخیره می شد و اگر ذخیره کم بود دام ها در حداقل نگه داشته و با ذبح آنها برای ذخیره در یخچال می گذاشتند . کنترل ذخیره در یخچال از غلات و گوشت و و لبنیات و دروازه ها با دروازه بان بود که ورورد و خروج تمام افراد و کاروانها ی بیرون دروازه که در قرنطینه برای ورود به شهر بودند و یا به شهر ورود یا خروج می کردند و چه چیزی برای فروش و میزان آن و مبدا و مقصد کجاست وچند نفر و از کجا و چه کالایی دارند را ثبت می کرد بخصوص آرد که کالای مهمی برای غدای مردم بود . که این اخبار و اطلاعات توسط آقا رحیم دروازه ( فرزند آقاسلیم ؛پدر استاد عباس کرباسی ) به اطلاع حاکم شهر می رسید . یخچال آران در کنار قبرستان قدیمی شهر قرار دارد که در زمستان آب پخش می کردند و پس از یخ زدن یخ ها را شکسته ودر یخچال قرار می دادند .
در کنار خانه قاضی محل زندان و امور دفتری(امین حاج بعنوان معاون قاضی )و پلیس قضایی (محتسب) وجود داشت که اکنون مسجد ملاعلی شده است روی لبه ایوان مسجد آیینه های پراکنه ای بود که روی خانه های نمایندگان منتخب محتسب تنظیم شده بود که برای اطلاع رسانی حوادث و یا بلوایی در محله اتفاق افتاده بود , این نمایندگان در پشت بام خود اگر روز بود با دود ودر شب با درست کردن آتش به اطلاع محتسب می رساند و نیز محلی برای نگهداشتن اجساد برای حمل به نجف وکربلا وجود داشت و اصطبلی که برای نوکران وغلامان ورعیت و افرادی که کاری برخلاف امور انجام داده بودند و ممکن بود توسط خان یا ارباب موردآزار و شکنجه قرار گیرد در آنجا بست می نشستند تا قاضی حکم آنها صادر کند هیچکس حق تعرض به آنها را نداشت و همچنین اتاق صغری کیسه کش بعنوان پزشک قانونی زنان و اطفال وجود داشت.
و اما به نقل معمرین محله و یا ساکنین گذشته خانه بنام درویشعلی و...و بخصوص نقل ا ز آیت اله میرزا احمد عاملی، امام رضا ع در قدمگاه سرمحله آران از کاروان پیاده شدند و در مسجد قاضی نماز گزادن و در خانه فعلی کرباسی ها استراحت کردند و در منزلگاه بعدی در محل چاه دستکن (چاه امام رضاع ) واقعه ضامن اهو اتفاق افتاده است شکارچی که برای گرفتن آهو نزد امام رضا ع می رود و امام رضا ع زمین را مقداری با دست مبارک حفر می کند و مشتی آب شیرین در صد قدمی دریاچه نمک به شکارچی می دهد و ضامن آهو می شود تا آهو به بچه اش شیر داده و بیاید او که امام رضا ع را نمی شناخته و شاید مسلمان هم نبوده لذا این معجزه را که می بیند ضمانت را قبول می کند در گذشته به علت عدم دسترسی به آب زمزم ، در گذشته این آب بعنوان آب شفا بخش توسط ملاها ی محلی به مردم می دادند که با از رونق افتادن مسیر آران به گرمسار و عدم ثبت راه ابریشم (مسیر اصلی امام رضا ع به مرو ) و قدمگاه در ثبت آثار ملی در صد سال اخیر به فراموشی سپرده شده است . در صورتیکه اگر درهر شهر دیگری بود در آنجا بارگاهی همچون جمکران می ساختند و آب متبرک و شفابخش را بسته بندی و عرضه می کردند .
و نیز نقل است که در حمله وهابیون به کربلا و نجف شیخ الفقهاه مرتضی انصاری که به ایران آمد و از شاگردان ملااحمد نراقی شد و آب و هوای نراق برایش سازگار نبود با تقاضای قاضی ملاعلی مدتی را در این خانه سپری کرده است و نیز همراهانش نیز در محله های اطراف قاضی ساکن شدند .
این خانه تاریخی در فلب بافت تاریخی درب مسجد قاضی آران ( محله ملاها) شهرستان آران و بیدگل واقع است که در ادوار گذشته کاربرد های مختلفی داشته است وبا کشف زیارت تازه در آبپخش و سر کوچه یخچال محله دربند در محل کارگاه کرباسی بافی استاد عباس دلال کرباسی با این خانه؛ مطابق با مالکیت خالصه واگذار شد ه است ولی مهمترین و قدیمی ترین ؛ کاربری این مکان خانه قاضی شهر و محل دار قضاوه بوده است بطوری که تمام مکانها ی در این خانه کاربرد قضایی داشته است که در کمتر شهری با این وصفیات وجود دارد قاضی یا منصب دیوانی شهر هم قاضی و هم حاکم شرع وهم امام جمعه شهر بوده است که از بین مجتهد ین و علما و حکمای اعلم زمان شهر توسط حکمران یا خلیفه قلمرو اسلامی انتخاب می شده است. و آخرین قاضی منصوب به فتحعلی شاه قاجار ؛ ملاعلی بوده است (ص 281 تاریخ کاشان نوشته کلانتر ضرابی ) که با همراهی آقا سلیم آرانی باعث نجات اهالی آران و کاشان در بلای زلزله و سیل آذر ماه سال 1192 ه ق شده است .اهالی شهر دچار قحطی و بیماری و بی خانمانی شدند و آنها را برای سکونت موقت به شهرهای اطراف تهران و اصفهان وقم و.... اعزام کرد و به پاکسازی قنوات و بازسازی دشت ها وایجاد شغل های مربوط به نساجی از جمله قالی بافی و تولید ابریشم (در دشت علاقمند)و در ساخت و بهسازی باغ فین و بازار کاشان (آقا سلیم حاکم منصوب به دوره زندیه بودو سپاهی برای نبرد با آقا محمد خان در نزدیکی کاشان آماده کرد که مورد غصب شاهان قاجاریه بود که تمام این خدمات را ، عبدالرزاق حاکم قجری ، بنام خود در سنگ نوشته ها حک کرده (جعلی) است (و با متواری شدن قوای آقا سلیم ( توضیح پاورقی ص 492 کتاب شرح حال رجال ایران در قرن 12 13 14 جلد 2 نوشته مهدی بامداد)ایشان تا آخر عمردر سردابی در خانه کرباسی ها در حبس بود )) و در ساخت محله دهنو آران برای آواره گان این مصیبت ,همت گماشت .. ایشان نخستین رساله احکام شرعی رابه فارسی نوشته بود وهمراه با ملااحمد نراقی و شاگردانش با ملاموشه در شاسوسا در این خلوتگاه برای عبادت و دور از چشم مردم در واقع برای تبادل نظر و بحث دینی داشتند که بسیاری از یهودیان در این بحث ها مسلمان شدند و در بحث با علمای یهودی همراه ملااحمد نراقی شرکت داشت که مهمترین آن خاخام یهودی تهران ملا آقا بابا بوده است درحین این بلا سیل و زلزله مردم و نیز اکثر یهودیان منطقه هم به همدان و شیراز و تهران و اصفهان و اراک (سلطان آباد )کوچ بی بازگشت کردند .(شخصی تاجر بنام آقا محمد شیرازی به آران آمد و در محله وشاد حسینیه ساخت و خانه هایی که در شیراز داشت به مردم داد .)
جنگ های ایران و روس در زمان فتحعلی شاه و حکم جهاد ملااحمد نراقی ؛ قوای مردمی کفن پوش از کاشان و آران و ..... به سوی جبهه شتافتند و در حدود یک ماه تما م شهرهای گرفته شده توسط روس را پس گرفتند . که با خیانت گروهی از درباریان به عهده نامه ننگین ترکمن چای خاتمه یافت . علما که نیروی محرکه پیروزی اولیه جنگ بودند دلسرد شدند که حتی ملاعلی هم تحت تعقیب قرار گرفت . لذا زندگی مخفیانه ای را آغاز کرد و به روش مشایی یونانیان حوزه علمیه سیار تاسیس کرد که بعنوان تاجر در مسیر راه به طلاب تعلیم می داده است. پست قاضی القضاتی او دست بدست شده و در اختیار سایر علما قرار گرفت بطوری که هشت ملاعلی در محله ملا ها نام برده شدند که شش تا تقریبا همزمان در این محله می زیستند .
مناظره ملامحمد علی (عاملی) باملا محمد جعفر برزکی در این خانه که به رای به تکفیر درویشان داد که در یبن مردم و علما فتوای عجیبی بود . (فتوای دیگر وی معامله با اسکناس کاغذی که بجای پولهای ایج طلا ونقره رایج شده بود حرام می دانست . )
در طول جریان کشف حجاب رضا خانی دالان و حوضخانه باتوجه به قرق و قدغن بودن حمامها برای خانم هادر راستای حفظ حجاب انها به ابتکار علی اکبر کرباسی فرزند استاد عباس که رنگرز بود در اینجا پاتیلی گذاشته شده بودند و در کنارآب قنات حوض , خانم ها از خانه هاشان در خورجین الاغ یا قاطر مخفی شده و توسط بچه ای به ایجا آمده و استحمام کرده و بعد بهمین منوال مراجعت می کردند (احتمالا در گذشته میکوه بوده است )که با توجه به سختی و مرارتها و مبارزه زنان در تحمل این قانون ضد اسلامی چه رنجها کشیدند که در هیچ شهری چنین خانه ای با چنین پشوانه های فرهنگی تاریخی درقرون گذشته و معاصر وجود ندارد .بنابراین باید بعنوان نماد ی برای مبارزه زنان مثل موزه حجاب بازسازی و برای نسل های فعلی و آینده در خاطره ها ی تاریخی شهرمان که با چه مشقتی حجاب خود را حفظ کردند , ثبت و حفظ شود .
در تاریخ قم که حسن بن محمد قمی در حدود قرن چهارم ق نگارش کرده است و شهر و قصبات را توضیح داده است و آران و وشاد (با دال غیر ملفوظ) آمده است که در آن زمان قم تحت حاکمیت اصفهان بوده است و اما کاشان که دراواخر دوره زندیه ازحکمرانی قم و اصفهان جدا شد و دارای حاکم مستقل شد. اولین حاکم طهماسب بود و بعداز او ؛آقا سلیم آرانی بودضمنا ً ایشان پدر بزرگ استاد عباس کرباسی است که بعدا در این خانه مالک و ساکن شدند . (بنای یک گلدسته و مسجد ملاعلی و مرمت و احیا قنوات و دشت ها با سرمایه او انجام شده است).
بنای معماری خانه با توضیحات بالا برای امور دارالقضاوه ساخته شده است که اساتید معماری آنرا به دوران آل بویه و سلجوقی نسبت می دهند که بعدا در دورانهای دیگر هم تغییراتی داده شده است که باتوجه به موقعیت و مقتضیات روزگار ؛بیشتر تغییرات مربوبط به دوره قاجار و پهلوی و جمهوری اسلامی حدود 30%بوده است . ولی با 10 سال کم و زیاد برروی آزمایشات مخصوص با اندازه گیری میزان ایزوتوب کربن 13 توسط سازمان انرژی اتمی که پر خرج است ؛می توان پی برد .اهم تغییرات پر کردن حیاط (میدان خانه )تخریب دستشویی و کفترخانه و تخریب دالان پائین و حوضخانه , تخریب اتاق کنجه و قسمتی از دالان بالا در تعریض کوچه ملاعلی و اصطبل و دالان پائین در تعریض کوچه شریف والحاق قسمتی از مطبخ به مسجد ملاعلی و یا تبدیل قسمتی از خانه ، برای ساخت مسجد ملاعلی و اتاق صغری کیسه کش ( در مقام پزشک قانونی ) در تعریض کوچه شریف انجام شده است که بعلت نداشتن سرپرستی صحیح که قرار بود در زمان پهلوی ثبت آثار ملی شود و بارها تاکنون مورد بازدید محقققین و معماران و مهندسین بوده وهست . چونکه این خانه قدیمی ترین و پر تاریخ ترین خانه در منطقه آران است . اما پژوهشی تاریخی انجام نشده است واز سال 1390 به بطور جدی برای ثبت و مرمت پیگیری شد که تاکنون بدلیل تهدیدهای افراد جاهل والبته عزمی و جزمی در مسئولین چون غیر بومی هستند ؛نیست و دنبال مصالح خود بیشتر هستند تا نگهداشت میراث فرهنگی و..... ؛لذا بطول انجامده است .بسمه تعالی
فرماندار محترم شهرستان آران و بیدگل
رئیس محترم اداره میراث فرهنگی اران و بیدگل
امام جمعه محترم آران و بیدگل
شهردار محترم اران و بیدگل
شهردار محترم ناحیه 1 آران
رئیس محترم اداره راه و شهرسازی
رئیس محترم اداره اوقاف و امور خیریه اران و بیدگل
رئیس محترم اداره تبلیغات اسلامی اران و بیدگل
باسلام
با توجه به اینکه شهر ما از جمله شهرهای کویری کم آب می باشد لذا مردم منطقه علاوه بربی آبی با آلودگی هوا و... را دارند این دو موضوع هم موجب عدم رونق کشاورزی و همچنین صنایع آب بر می شود و بدین ترتیب بیکاری و فقر جامعه وحتی مهاجرت را خواهد داشت لذا بهترین راه سرمایه گذاری در صنعت بی دود مثل گردشگری است که نیاز به دستگاه و تخصص خاصی ندارد و نباید چیزی از خارج وارد شود تا ارز بخواهد و گردش پول خارجی را در کشور بهمراه دارد که باعث افزایش پول ملی می شود لذا زمینه جذب و جلب گردشگری برای شهرمان مرمت و حفظ خانه های تاریخی شهر است که هم هویت و شناسنامه شهر حفظ می شود وهم بزرگداشت مفاخر شهر است و ونباید ابنیه تاریخی مثله مثله شود و شهرما مکمل شهر کاشان شود تا با ماندگاری گردشگر در چند روز درامذایی بیشتر حاصل گردد و همچنین برای تبادل و تبلیغات فرهنگ اسلامی بسیار پر اهمیت است از جمله ابنیه های شهرما که باید به همان شکل برای اهمیت اصالت بافت تاریخی فرهنگی آن حفظ و نگهداشته شود وگرنه هم ظلم به گذشتگان و هم ظلم به آیندگان است . بافت تاریخی درب مسجد قاضی آران (محله ملاها ) دارای تاریخ و فرهنگ غنی از مجتهدین مثل آیت اله میرزا احمد عاملی ملامحمدعلی عاملی ملاعلی آرانیشاگرد ملااحمد نراقی و ملامحمد جعفر و ملاحسین و...... و از همه محل مقدس نماز گذاری امام رضا ع در مسجد قاضی و محل استراحت ایشان (خانه تاریخی کرباسی ها ) و ... از لحاظ اصلاح و تغییر روش ناصحیح روش زندگی مردم به سبک زندگی اسلامی که از برنامه تبلیغات اسلامی است و نیز طبق ماده ۱۳الی ۱۵(ماده۱۳ـ دستگاههای اجرائی و نهادها مکلفند هزینه های مربوط به پژوهش، حفاظت و مرمت آثار منقول و غیر منقول ثبت شده در فهرست آثار ملی و آثار واجد ارزش تاریخی ـ فرهنگی و فهرست های ذی ربط مربوط به آثار در اختیار و یا در حیطه موضوع تخصصی همان دستگاه را از محل اعتبارات خود تأمین کنند. این اعتبارات در چهارچوب ضوابط قانونی سازمان هزینه می شود.
ماده۱۴ـ شهرداری ها و شورای اسلامی شهرهای دارای بافت تاریخی ـ فرهنگی مصوب، مکلفند در تخصیص بودجه عمرانی سالانه شهر، بافتهای مذکور را در اولویت قرار دهند.ماده۱۵ـ سازمان مکلف است ظرف مدت دوسال از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون با بررسی و پایشهای مقتضی، بناهای واجد ارزش برای ثبت در فهرست آثار ملی و فهرست های ذی ربط را رسماً اعلام کرده و در اختیار عموم قرار دهد.) شهرداری و ادارات را مکلف به حمایت و مرمت نموده است و حتی ممنوعیت ایجاد هرگونه معبر شریانی جدید در بافت تاریخی ( که مغایرت اساسی است ) ( وفق بند ۳ـ۲ مصوبه مورخ ۱۳۹۴/۶/۳۰ شورای عالی شهرسازی و معماری، موضوع دستورالعمل نحوه تعیین آستانه های مغایرت اساسی طرحهای توسعه و عمران شهری، "هر گونه تغییرات در نقش و عملکرد و عرض شبکه معابر و بازگشایی معبر جدید و یا حذف معابر موجود در بافت های تاریخی مغایرت اساسی است." ) و نیز طبق فتوای حضرت امام ره و تاییدیه آقای خامنه ای که افراد و ارگانها به بهانه توسعه و ساخت مسجد و حسینیه شبانه بدون اجازه و رضایت میراث فرهنگی ( یا مالک )مبادرت به تخریب و محو آثار تاریخی می نمایند که هرگز قابل تجدید نیست (جواب (پیوست نامه استفتائات ):بطور کلی تخلف از قوانین و مقررات دولت اسلامی جایز نیست ) برای شهرداری و ادارات ایا توسعه شهرمان بجای مرمت و حمایت در پی تخریب انهاست درست است و آیا خود آنها همدست در این اعمال ضد فرهنگی شوند و آیا توسعه شهر به راه و خیابان است ویا به داشتن اندیشمندان و بزرگان و علمای شهر است وبزرگداشت انها با حفظ این خانه های ایشان که تابلوهای فرهنگی و تاریخی و نماد شهر ماست که در محله قاضی (محله ملاها ) دو خانه مانده است خانه های آیت اله عاملی و ملاعلی(خانه کرباسی ها ) که هر دو از بزرگ علمای آران بودند که هم اکنون در تعرض وتخریب عوامل بی ریشه و تاریخ و فرهنگ با تعارض منافع هستند که خانه های مذکور را از اصالت و حیثیت تاریخی فرهنگی و چون کوزه ای شکسته ازانتفاع بیندازند . و خلاف شرع و قانون است دیگر جای پشیمانی نیست که همچون مجوز شورای شهر برای ایجاد فولاد کویر و خشکاندن زراعت و کشاورزی و الودگی محیط زیست نباید در میراث فرهنگی اتفاق بیفتد. یا مثلا این فکر و تدبیر شد که در هیچ شهری در ایران وجود ندارد که برای حفظ حجاب در85 سال پیش کشف حجاب رضا خانی به مدت شش سال برای استحمام زنان در دالان و حوضخانه خانه کرباسی ها (ملاعلی ارانی ) در خورجین الاغ و قاطرو پنهان در هیزم به این محل آمده تا از گزند امنیه ها و گزمه ها برای استحمام مصو ن بمانند چنین مکانی باید در تجلیل از زنان باعفاف و نماد مبارز وتحمل سختی آنها برای حفظ حجاب که از واجبات تمدنی اسلامی و ایرانی است موزه حجاب شود نه اینکه حدود 12 سال است که شهرداری تخریب کرده است دوباره بازسازی گردد. لذا .خواهشمند است ادارات فوق بخصوص فرمانداری و تبلیغات اسلامی شهرمان بدلیل اهمیت موضوع برای جهاد تبیین توجه مسئولین شهر را جلب نماید .
با تشکر کرباسی 1400